ثبت و تجاری سازی ارقام کنجد ناشکوفا برای اولین بار در کشور

دکتر محمدرضا سیاهپوش عضو هیأت علمی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی موفق به ثبت 4رقم گیاه کنجد در موسسه تحقیقات، ثبت و گواهی بذر نهال وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، به نام خود شد.

کنجد یکی از قدیمی‌ترین گیاهان زراعی و احتمالاً کهن‌ترین گیاه دانه روغنی جهان اسـت که به دلیل سهولت استخراج و پایداری زیـاد روغـن آن و هـمچنـین نیاز بسیار کم به آب، یکـی از گیاهان مهم دانه روغنی در دنیا بویژه در کشورهای مستقر در نواحی خشک و نیمه خشک کره زمین می‌باشد. 

یکی از بزرگترین موانع توسعه کشت کنجد در کشاورزی مدرن مشکل ریزش دانه در زمان رسیدگی به دلیل شکوفا بودن کپسول‌ها است که برداشت مکانیزه آنرا با مشکل مواجه می‌سازد و عملا کشاورزان مجبور به برداشت کاملا سنتی و با دست محصول می‌شوند. این مشکل علاوه بر کاهش کیفیت دانه کنجد، هزینه و زحمت بسیار زیادی برای کشاورزان داشته بطوریکه تمایل به کشت این محصول استراتژیک در  بین کشاورزان بسیار کم و در اراضی بسیار محدود بوده است.

جهت رفع این مشکل اساسی کنجد، دکتر محمدرضا سیاهپوش عضو هیأت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، تحقیقات هدفمندی جهت تغییر و اصلاح ژنتیکی این گیاه طی یک دوره تحقیقات گسترده هفت ساله انجام داده است. 

این تحقیقات که بخش عمده‌ای از آن در قالب یک پروژه ارتباط با صنعت با همکاری نزدیک کشت و صنعت شهید رجایی انجام شده تا کنون منجر به ثبت و تجاری‌سازی چهار رقم جدید کنجد ناشکوفا (مقاوم به ریزش دانه) به نام‌های، چمران، دزفول، برکت و مهاجر گردیده است. این ارقام که برای اولین بار در کشور و در منطقه تولید و معرفی شده‌اند، به واسطه ناشکوفا کردن کپسول، مشکل ریزش دانه در زمان رسیدگی را نداشته و امکان برداشت مکانیزه کنجد را با کمباین فراهم می‌نمایند.  اکنون با فراهم شدن امکان برداشت مکانیزه کنجد با کمباین، می‌توان این گیاه را در صدها هزار هکتار کشت و بصورت مکانیزه  به مشابه سایر گیاهان زراعی مثل گندم، ذرت و برنج برداشت نمود و از مزایای آن بهره برد. تولید این ارقام که توسط عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شده است نمود بارز انجام فعالیت دانش بنیان در بخش کشاورزی و دستیابی به اقتدار ملی است و بطور حتم می تواند نقش بسیار مهمی در مدیریت منابع آب، امنیت غذایی، معیشت کشاورزان و ایجاد اشتغال در استان خوزستان داشته باشد.

ضمن عرض تبریک به اقای دکتر سیاهپوش برای کسب این دستاورد، برای ایشان از درگاه خداوند منان آرزوی پیشرفت و شکوفایی روزافزون داریم.